ERp57 (ERp57)

by tudienkhoahoc

ERp57 (còn được gọi là protein disulfide isomerase A3, viết tắt là PDIA3) là một chaperone nằm chủ yếu trong lòng lưới nội chất (ER). Nó đóng vai trò quan trọng trong việc gập cuộn protein và kiểm soát chất lượng protein bằng cách xúc tác sự hình thành, sự phá vỡ và sự sắp xếp lại các cầu disulfide (-S-S-) trong các protein mới được tổng hợp.

Chức năng của ERp57

ERp57 tham gia vào nhiều quá trình thiết yếu trong tế bào, bao gồm:

  • Xúc tác quá trình hình thành và đồng phân hóa cầu disulfide: ERp57 có hoạt tính oxy hóa khử, cho phép nó xúc tác quá trình hình thành, đồng phân hóa và khử các cầu disulfide trong các protein đang gập cuộn. Điều này đảm bảo rằng các cầu disulfide được hình thành đúng cách, góp phần vào cấu trúc ba chiều chính xác của protein. Cơ chế này liên quan đến việc trao đổi thiol-disulfide, nơi ERp57 tạo và phá vỡ liên kết disulfide với protein đích, cho phép protein đạt được cấu hình disulfide chính xác.
  • Kiểm soát chất lượng protein: ERp57 tham gia vào quá trình kiểm soát chất lượng protein trong ER bằng cách nhận diện và giữ lại các protein gập cuộn sai. Các protein gập cuộn sai sau đó có thể được sửa chữa hoặc bị phân hủy thông qua quá trình phân hủy protein liên quan đến ER (ERAD). Việc này giúp ngăn chặn sự tích tụ các protein lỗi trong ER, đảm bảo chức năng tế bào.
  • Tương tác với calnexin và calreticulin: ERp57 thường hoạt động phối hợp với calnexin (CNX) và calreticulin (CRT), là hai chaperone lectin liên kết với $Ca^{2+}$. Cả CNX và CRT đều nhận diện và liên kết với các glycan $N$-liên kết trên các protein mới được tổng hợp, tạo điều kiện cho ERp57 tiếp cận và xúc tác quá trình gập cuộn protein. Sự tương tác này đặc biệt quan trọng đối với việc gập cuộn các glycoprotein.
  • Các chức năng khác: Ngoài các chức năng chính nêu trên, ERp57 cũng được báo cáo là có vai trò trong một số quá trình tế bào khác, bao gồm trình diện kháng nguyên MHC lớp I, báo hiệu tế bào, điều hòa miễn dịch và di căn ung thư. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của ERp57 trong các quá trình này vẫn đang được nghiên cứu.

Cấu trúc của ERp57

ERp57 là một protein có trọng lượng phân tử khoảng 57 kDa. Nó chứa bốn domain, bao gồm hai domain xúc tác aa’ chứa motif CXXC hoạt động, và hai domain không xúc tác bb’. Domain b được cho là tham gia vào việc liên kết với calnexin và calreticulin. Motif CXXC trong các domain aa’ là trung tâm xúc tác của ERp57, chứa các cysteine cần thiết cho hoạt động oxy hóa khử và đồng phân hóa disulfide. Sự sắp xếp không gian của các domain này cho phép ERp57 tương tác với các protein đích và thực hiện chức năng của nó.

Ý nghĩa lâm sàng của ERp57

Sự biểu hiện bất thường của ERp57 có liên quan đến một số bệnh, bao gồm ung thư, bệnh tự miễn và bệnh truyền nhiễm.

  • Ung thư: Trong một số loại ung thư, ERp57 được biểu hiện quá mức và có thể góp phần vào sự tăng sinh và di căn của tế bào ung thư. Sự biểu hiện quá mức này có thể làm thay đổi cân bằng redox trong ER và ảnh hưởng đến quá trình gập cuộn protein, góp phần vào sự phát triển của ung thư.
  • Bệnh tự miễn: Trong bệnh tự miễn, ERp57 có thể đóng vai trò là kháng nguyên tự kháng. Điều này có thể xảy ra khi ERp57 được trình diện bất thường trên bề mặt tế bào, dẫn đến phản ứng miễn dịch bất thường.
  • Bệnh truyền nhiễm: Một số nghiên cứu cho thấy ERp57 có thể tương tác với protein của virus và vi khuẩn, ảnh hưởng đến quá trình lây nhiễm và nhân lên của mầm bệnh.

Tóm tắt về ERp57

ERp57 là một chaperone lưới nội chất quan trọng tham gia vào quá trình gập cuộn protein, kiểm soát chất lượng protein và một số quá trình tế bào khác. Hiểu biết về chức năng và điều hòa của ERp57 có thể cung cấp những hiểu biết có giá trị về các quá trình bệnh lý khác nhau và dẫn đến việc phát triển các chiến lược điều trị mới. Việc nhắm mục tiêu vào ERp57 có thể là một chiến lược đầy hứa hẹn để điều trị ung thư và các bệnh khác.

Cơ chế hoạt động của ERp57

ERp57 hoạt động bằng cách xúc tác sự hình thành, sự phá vỡ và sự sắp xếp lại các cầu disulfide trong các protein đang gập cuộn. Motif CXXC trong các domain xúc tác aa’ của nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Cụ thể, cysteine đầu tiên trong motif CXXC tấn công cầu disulfide không chính xác trong protein cơ chất, tạo thành một liên kết disulfide hỗn hợp giữa ERp57 và protein. Sau đó, cysteine thứ hai trong motif CXXC tấn công liên kết disulfide này, giải phóng ERp57 và cho phép hình thành cầu disulfide chính xác trong protein. Quá trình oxy hóa khử này được điều hòa bởi các protein khác trong ER, chẳng hạn như Ero1.

Vị trí phân bố của ERp57

Mặc dù chủ yếu nằm trong lưới nội chất (ER), ERp57 cũng được tìm thấy ở các vị trí khác trong tế bào, bao gồm bề mặt tế bào, nhân tế bào, dịch tiết và ty thể. Chức năng của ERp57 ở các vị trí này chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng có thể liên quan đến các quá trình như báo hiệu tế bào, điều hòa miễn dịch và chuyển hóa năng lượng. Sự hiện diện của ERp57 ngoài ER cho thấy nó có thể có các chức năng đa dạng hơn so với suy nghĩ trước đây.

Điều hòa hoạt động của ERp57

Biểu hiện và hoạt động của ERp57 được điều hòa bởi nhiều yếu tố, bao gồm stress ER, stress oxy hóa và các cytokine gây viêm. Ví dụ, stress ER có thể làm tăng biểu hiện của ERp57 thông qua con đường đáp ứng protein mở ra (UPR). Điều này cho thấy ERp57 đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng nội môi của ER.

Tương tác của ERp57 với các protein khác

Ngoài calnexin và calreticulin, ERp57 cũng tương tác với một số protein khác trong ER và các ngăn tế bào khác. Những protein này bao gồm tapasin, MHC lớp I, protein liên kết với glucose 78 (GRP78), và protein sốc nhiệt 90 (HSP90). Các tương tác này có thể điều chỉnh hoạt động của ERp57 và đóng góp vào các chức năng đa dạng của nó.

Tiềm năng điều trị của ERp57

Do vai trò của ERp57 trong nhiều quá trình bệnh lý, nó đã trở thành mục tiêu tiềm năng cho các can thiệp điều trị. Ví dụ, các chất ức chế ERp57 đang được nghiên cứu như một liệu pháp điều trị ung thư. Ngoài ra, việc nhắm mục tiêu vào tương tác giữa ERp57 và các protein khác, chẳng hạn như calreticulin, cũng có thể là một chiến lược điều trị đầy hứa hẹn.

Title

Những sự thật thú vị này cho thấy ERp57 không chỉ là một protein đơn giản mà là một nhân tố đa năng và quan trọng với nhiều bí ẩn vẫn đang chờ được khám phá.

Nội dung được thẩm định bởi Công ty Cổ phần KH&CN Trí Tuệ Việt

P.5-8, Tầng 12, Tòa nhà Copac Square, 12 Tôn Đản, Quận 4, TP HCM.

[email protected]

Ban biên tập: 
GS.TS. Nguyễn Lương Vũ
GS.TS. Nguyễn Minh Phước
GS.TS. Hà Anh Thông
GS.TS. Nguyễn Trung Vĩnh

PGS.TS. Lê Đình An

PGS.TS. Hồ Bảo Quốc
PGS.TS. Lê Hoàng Trúc Duy
PGS.TS. Nguyễn Chu Gia
PGS.TS. Lương Minh Cang
TS. Nguyễn Văn Hồ
TS. Phạm Kiều Trinh

TS. Ngô Văn Bản
TS. Kiều Hà Minh Nhật
TS. Chu Phước An
ThS. Nguyễn Đình Kiên

CN. Lê Hoàng Việt
CN. Phạm Hạnh Nhi

Bản quyền thuộc về Công ty cổ phần Trí Tuệ Việt