Viêm kết mạc dị ứng (Allergic Conjunctivitis)

Nguyên Nhân

Viêm kết mạc dị ứng thường được kích hoạt bởi các chất gây dị ứng trong không khí, bao gồm:

• Phấn hoa (cỏ, cây, cỏ dại)
• Mạt bụi nhà
• Lông thú vật (mèo, chó,…)
• Nấm mốc

Một số trường hợp viêm kết mạc dị ứng có thể do tiếp xúc trực tiếp với các chất gây dị ứng như:

• Mỹ phẩm
• Thuốc nhỏ mắt
• Dung dịch kính áp tròng

Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm kết mạc dị ứng, chẳng hạn như tiền sử gia đình bị dị ứng, hen suyễn, hoặc viêm da dị ứng. Những người sống ở khu vực ô nhiễm không khí cao cũng có thể dễ bị viêm kết mạc dị ứng hơn.

Triệu Chứng

Các triệu chứng phổ biến của viêm kết mạc dị ứng bao gồm:

• Ngứa mắt dữ dội
• Đỏ mắt
• Chảy nước mắt
• Sưng mí mắt
• Cảm giác nóng rát hoặc cộm như có cát trong mắt
• Nhạy cảm với ánh sáng

Lưu ý: Viêm kết mạc dị ứng thường ảnh hưởng đến cả hai mắt. Triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, hoặc từ từ trong vài ngày.

Phân Loại

Viêm kết mạc dị ứng có thể được phân loại thành các dạng sau:

• Viêm kết mạc dị ứng theo mùa (Seasonal Allergic Conjunctivitis – SAC): Xảy ra theo mùa, thường liên quan đến phấn hoa.
• Viêm kết mạc dị ứng quanh năm (Perennial Allergic Conjunctivitis – PAC): Xảy ra quanh năm, thường do mạt bụi nhà, lông thú vật, hoặc nấm mốc.
• Viêm kết mạc dị ứng do tiếp xúc (Contact Allergic Conjunctivitis – CAC): Do tiếp xúc trực tiếp với chất gây dị ứng. Dạng này thường gây ra phản ứng viêm mạnh hơn.
• Viêm kết mạc papilla khổng lồ (Giant Papillary Conjunctivitis – GPC): Một dạng viêm kết mạc dị ứng mãn tính, thường liên quan đến việc đeo kính áp tròng.

Chẩn Đoán

Chẩn đoán viêm kết mạc dị ứng thường dựa trên các triệu chứng và tiền sử dị ứng của bệnh nhân. Bác sĩ nhãn khoa có thể thực hiện khám mắt để xác định tình trạng viêm và loại trừ các nguyên nhân khác gây đỏ mắt, chẳng hạn như nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, xét nghiệm dị ứng có thể được thực hiện để xác định chất gây dị ứng cụ thể. Việc xác định chất gây dị ứng có thể giúp bệnh nhân tránh tiếp xúc và kiểm soát triệu chứng hiệu quả hơn.

Điều Trị

Mục tiêu điều trị viêm kết mạc dị ứng là giảm các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng: Đây là biện pháp quan trọng nhất. Việc xác định và hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng có thể giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả.
• Thuốc nhỏ mắt: Thuốc nhỏ mắt kháng histamine, thuốc co mạch, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), và thuốc ổn định tế bào mast có thể giúp giảm ngứa, đỏ, và sưng mắt.
• Thuốc uống: Thuốc kháng histamine đường uống có thể được sử dụng trong trường hợp nặng hoặc khi thuốc nhỏ mắt không đủ hiệu quả.
• Chườm lạnh: Giúp giảm ngứa và sưng. Đặt một miếng gạc lạnh lên mắt trong vài phút có thể làm dịu cảm giác khó chịu.
• Nước mắt nhân tạo: Giúp rửa trôi chất gây dị ứng và làm dịu mắt.

Phòng Ngừa

• Xác định và tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
• Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, đặc biệt là phòng ngủ, để giảm thiểu mạt bụi nhà. Sử dụng vỏ bọc chống dị ứng cho nệm và gối.
• Rửa tay thường xuyên.
• Không dụi mắt.
• Sử dụng kính râm khi ra ngoài trời để bảo vệ mắt khỏi phấn hoa và các chất gây dị ứng khác.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm kết mạc dị ứng, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán và điều trị chính xác. Không tự ý sử dụng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

Biến Chứng

Mặc dù viêm kết mạc dị ứng thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng, nhưng trong một số trường hợp, tình trạng viêm kéo dài có thể dẫn đến:

• Viêm giác mạc: Viêm giác mạc (lớp ngoài cùng trong suốt của mắt) có thể gây đau, mờ mắt và nhạy cảm với ánh sáng.
• Sẹo giác mạc: Trong trường hợp hiếm gặp, viêm giác mạc nặng có thể để lại sẹo trên giác mạc, ảnh hưởng đến thị lực.
• Mất thị lực: Mất thị lực là một biến chứng rất hiếm gặp, thường chỉ xảy ra trong trường hợp viêm kết mạc dị ứng rất nặng và không được điều trị kịp thời.

Viêm Kết Mạc Dị Ứng So Với Các Bệnh Lý Mắt Khác

Viêm kết mạc dị ứng có thể có các triệu chứng tương tự như các bệnh lý mắt khác, chẳng hạn như:

• Viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus: Khác với viêm kết mạc dị ứng, viêm kết mạc do nhiễm trùng thường kèm theo chảy mủ vàng hoặc xanh.
• Mắt khô: Mắt khô có thể gây ngứa và đỏ mắt, nhưng thường không kèm theo chảy nước mắt nhiều như viêm kết mạc dị ứng.
• U hạt kết mạc: U hạt kết mạc là một khối u nhỏ, lành tính trên kết mạc.

Khi Nào Cần Đi Khám Bác Sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nhãn khoa nếu:

• Các triệu chứng không cải thiện sau vài ngày điều trị tại nhà.
• Triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Bạn bị đau mắt dữ dội.
• Thị lực của bạn bị ảnh hưởng.
• Bạn bị chảy mủ mắt.

Sống Chung Với Viêm Kết Mạc Dị Ứng

Viêm kết mạc dị ứng có thể là một tình trạng mãn tính, đòi hỏi phải quản lý lâu dài. Bằng cách xác định và tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng, kết hợp với việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, bạn có thể kiểm soát được các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

• American Academy of Ophthalmology: https://www.aao.org/
• American College of Allergy, Asthma & Immunology: https://www.acaai.org/
• National Eye Institute: https://www.nei.nih.gov/

Câu hỏi và Giải đáp

Viêm kết mạc dị ứng có di truyền không?

Trả lời: Mặc dù viêm kết mạc dị ứng không trực tiếp di truyền, nhưng xu hướng bị dị ứng nói chung có thể di truyền. Nếu cha mẹ bạn bị dị ứng, bạn có nguy cơ cao hơn bị dị ứng, bao gồm cả viêm kết mạc dị ứng. Tuy nhiên, loại dị ứng cụ thể mà bạn mắc phải có thể khác với cha mẹ bạn.

Ngoài các phương pháp điều trị thông thường, có những liệu pháp thay thế nào cho viêm kết mạc dị ứng?

Trả lời: Một số liệu pháp thay thế được cho là có thể hỗ trợ điều trị viêm kết mạc dị ứng bao gồm: chườm ấm, rửa mắt bằng nước muối sinh lý, sử dụng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản, và một số loại thảo dược như hoa cúc. Tuy nhiên, hiệu quả của các liệu pháp này chưa được chứng minh rõ ràng bằng khoa học. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử bất kỳ liệu pháp thay thế nào.

Viêm kết mạc dị ứng có thể gây ra biến chứng lâu dài nào không?

Trả lời: Mặc dù hiếm gặp, viêm kết mạc dị ứng nặng và kéo dài có thể dẫn đến viêm giác mạc, thậm chí sẹo giác mạc, ảnh hưởng đến thị lực. Điều quan trọng là phải kiểm soát các triệu chứng và điều trị viêm kết mạc dị ứng đúng cách để ngăn ngừa các biến chứng này.

Làm thế nào để phân biệt giữa viêm kết mạc dị ứng và viêm kết mạc do nhiễm trùng?

Trả lời: Viêm kết mạc dị ứng thường gây ngứa dữ dội, trong khi viêm kết mạc do nhiễm trùng (vi khuẩn hoặc virus) thường gây ra cảm giác cộm, xốn, và chảy mủ vàng hoặc xanh. Viêm kết mạc do nhiễm trùng cũng có thể kèm theo các triệu chứng khác như sốt hoặc đau hạch. Nếu bạn không chắc chắn về nguyên nhân gây viêm kết mạc, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.

Có cách nào để giảm thiểu tiếp xúc với mạt bụi nhà, một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm kết mạc dị ứng quanh năm?

Trả lời: Có nhiều cách để giảm thiểu mạt bụi nhà, bao gồm: sử dụng vỏ bọc chống dị ứng cho nệm, gối, và chăn; giặt giũ chăn ga gối đệm thường xuyên ở nhiệt độ cao (ít nhất 55°C); hút bụi thường xuyên bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA; giảm độ ẩm trong nhà; và loại bỏ thảm, rèm cửa nặng, và các vật dụng dễ bám bụi khác.